Dat komt volgens Aike Borgman, de schrijfster van het boek “Het verborgen leiderschap van oudste dochters ” door een aantal eigenschappen die herkenbaar zijn, bijvoorbeeld verantwoordelijkheidsgevoel, een natuurlijke zorgzaamheid voor anderen, en een gezond arbeidsethos van hard werken en het vooral zelluf willen doen. Als oudste word je erom geprezen, zeker als nummer twee van het gezin zich aandient. “Wat kun je al goed zelf je brood smeren, zeg!” En de bodem voor het organisatietalent is gelegd. Want de oudste mag wel eens oppassen en krijgt steeds vaker verantwoordelijkheden toegeschoven.
Ik ga eens graven in mijn herinneringen. Als 8-jarige was ik aanvoerster van mijn handbal team. Dat vond ik ook een eer. De gezamenlijke yell doen en een formulier tekenen na de wedstrijd, al was het met trillende handjes. En ik werd snel naar voren geschoven bij activiteiten want ik kon mijn mondje goed roeren en was ontzettend hands-on en creatief. Een doorpakker dus en ik kreeg veel gedaan, ook als klassenvertegenwoordiger kwam ik op voor medeleerlingen die al dan niet onterecht geschorst waren. Ik kon bij docenten op een of andere manier een potje breken. Ik dacht in die tijd dat het vooral was omdat anderen er blijkbaar geen zin in hadden of te verlegen waren. Ook zo’n eigenschap van oudste dochters, zegt Aike hierover.
Aangeboren zorgzaamheid
Mijn vier jaar jongere broertje had een minder goede start dan ik. Te vroeg geboren en daardoor iets te klein. Ook wat problemen met astma, waardoor ik altijd extra alert was of het wel goed met hem ging. Maar hij kon het prima alleen, vond hij zelf. Tot.. hij bij het spelen de wetering in gleed zonder te kunnen zwemmen. Ik kon hem nog net op tijd bij de enkels pakken. En ik moest thuis uitleggen wat we bij dat stinkende rioolwater deden. Kikkervisjes vangen dus. Ik moest nog maar extra op hem letten, vonden mijn ouders. En dat deed ik.
Eenmaal volwassen let ik nog steeds op mijn kleine broertje, ook al is hij nu ook in de veertig. We zijn enorm verschillend. Hij is tevreden met weinig en hoewel ik dat soms stom vind, het geeft hem zoveel rust die ik niet heb, ik wil een goede werknemer, moeder en vriendin zijn, gezond eten en voor een goede sfeer zorgen thuis maar er knaagt altijd een “het is ook nooit goed-gevoel. Bij mijn broer krijg ik altijd cola uit een blikje. Ik dek de tafel netjes bij feestdagen omdat ik dat zo gezellig vind, vertel ik iedereen. Dat ik er altijd gestrest van raak en vaak met flinke hoofdpijn achteraf zit bij zulke dagen is niet raar, vindt Aike. Want het zit in je systeem dat je veel waardering zoekt van de buitenwereld. Dat zie ik veel bij oudste dochters. Maar ik ben er zo goed in, dat organiseren, oog hebben voor esthetiek, jaja. En me maar te druk maken met mijn zelfgemaakte salades en voor iedereen een kadootje.
Volgens Aike typisch gedrag voor een oudste, dat bovengemiddeld grote verantwoordelijkheidsgevoel en organisatietalent. En dat kan ook net je valkuil zijn als je dat overdrijft ga je onderuit. Aike geeft in haar boek goede tips zodat je talent bruikbaar blijft en je het positief blijft inzetten. Op tijd je taken neerleggen, nee kunnen zeggen. Het kom allemaal neer op zelfkennis. “En ook iedere oudste dochter zit anders in elkaar, zegt Aike. Ze geeft in haar boek tips om dicht bij jezelf te blijven.
Waar is ze zelf dan tegenaan gelopen als oudste en hoe heeft ze dat aangepakt?
Aike werkte altijd keihard en dat vond ze vanzelfsprekend. Tot ze brak op haar werk. “Ik moest veel huilen en wist niet waarom. Achteraf zat ik al jaren niet goed in mijn vel.”
Als coach van oudste dochters en familieopstellingen kwam ze meer in contact met zichzelf en kon ze anderen helpen.
Wat is het verschil dan tussen coaching en therapie?
Aike: “therapie gaat over het helen van je toekomst en coaching zet daarin de stap door naar de toekomst” En ze is haar eigen oefeningen gaan maken en gaan inzetten. Een ervan is de Helpers- oefening, die beschreven staat in haar boek.
Ik vulde deze eens in voor mijzelf en besprak deze met Aike.
Wat doe ik graag en ben ik bijzonder goed in?
Wat doe ik graag maar ben ik niet goed in?
Wat doe ik niet graag maar ben ik wel goed in?
Wat doe ik niet graag en ben ik ook niet goed in?
De oefening bleek heel verhelderend. “Dat is precies de bedoeling, zegt Aike. Je rafelt het uit en gaat even nadenken over waar je staat en waar je energie naartoe mag. Oudste dochters vinden vaak alles even belangrijk en willen alles even goed kunnen. Dat hoeft helemaal niet, en dat geeft rust.”
Bruikbare tips dus voor mij en voor vele oudste dochters.
Het boek, dat op 17 mei is verschenen, staat nu al op nr 1 in de managementboek-top 100 en de eerste oplage is nu al uitverkocht.
In haar boek beschrijft Aike hoe je die zogenaamde oudste-dochter-dynamiek doorbroken kan worden, waarom het zo belangrijk is om je eigen plek in te nemen. En belangrijker nog: hoe je dat precies doet!
Het boek kwam binnen op #1 in de Managementboek Top 100 en de eerste druk is al voor verschijning uitverkocht!
