“Het gaat om een eigentijdse invulling van Joods cultureel erfgoed in Deventer.” Twee maanden na het symposium over de toekomst van de synagoge komt de Stichting Behoud Grote Synagoge Deventer met een manifest. Met steun van maatschappelijke organisaties en inwoners van de stad wil de stichting ervoor zorgen dat de synagoge uiteindelijk in handen komt van de NV Bergkwartier, de maatschappij voor stadsherstel in Deventer.
De eerste reacties vanuit de stad zijn hoopgevend.
Leegstand en potentie
De synagoge staat al jarenlang leeg en wordt, op enkele incidentele evenementen na, niet gebruikt. Toch heeft het gebouw veel potentie, los van het belang van het behoud van Joods cultureel erfgoed voor Deventer. Voor de Tweede Wereldoorlog waren de Joodse gemeenschap en de Grote Synagoge namelijk nauw verweven met de stad.
Achterstallig onderhoud
Sinds 2018 is Lenferink Vastgoed uit Zwolle eigenaar van het gebouw. Dit heeft echter nog niet geleid tot een structurele invulling, en ook het onderhoud is zichtbaar achtergebleven. “De voordeur heeft een lik verf gehad, maar er moet zoveel meer gebeuren,” zegt Marien de Langen van Stichting Behoud Grote Synagoge Deventer.
“Afgelopen zondag zou er een concert plaatsvinden, maar dat werd op het laatste moment verplaatst omdat de ketel kapot is. Het gebouw heeft dringend een ingrijpende aanpak nodig.”
Moeizame communicatie
In september organiseerde de stichting een symposium over een passende invulling voor de synagoge. Een van de belangrijkste conclusies was dat het gebouw een brede maatschappelijke functie zou moeten krijgen, met draagvlak in de Deventer samenleving. NV Bergkwartier heeft interesse om de synagoge over te nemen, maar de communicatie met de huidige eigenaar verloopt stroef. “Na het symposium nam Lenferink contact op, omdat er kritiek was geuit op de communicatie. Er werd afgesproken om samen met NV Bergkwartier om tafel te gaan, maar sindsdien is het weer stil,” aldus De Langen.
Prijskaartje
De stichting begrijpt dat er een prijskaartje aan het gebouw hangt. “We vragen niet om de synagoge zomaar over te dragen aan NV Bergkwartier. Maar als we niet om tafel komen, weten we niet eens wat de eigenaar ervoor wil hebben.” Ondertussen baart de verdere verloedering van het gebouw De Langen zorgen. “De Grote Synagoge is een rijksmonument. Moet er niet strenger worden toegezien op het onderhoud van het gebouw?”
Manifest en toekomstplannen
Met het manifest wil de Stichting Behoud Grote Synagoge Deventer steun van maatschappelijke organisaties en inwoners organiseren om het gebouw te behouden. “We hebben drie pijlers opgesteld: de synagoge moet weer in maatschappelijke handen komen, ingrijpend worden gerestaureerd en uiteindelijk een maatschappelijke functie krijgen.”
Goede akoestiek
“Je merkt dat het begint te leven in de stad. Ik verwacht bijvoorbeeld steun vanuit kunst- en cultuurorganisaties: de akoestiek in de synagoge is zo goed dat er prachtige concerten kunnen plaatsvinden. Met 150 zitplaatsen biedt het een unieke locatie die we qua grootte nog niet hebben in Deventer.”
“Als er voldoende draagvlak is in de Deventer gemeenschap, kunnen we stappen zetten. Dat biedt ons de mogelijkheid om opnieuw in gesprek te gaan met de eigenaar en de plannen verder te ontwikkelen.”
De drie punten van het manifest:
1. De synagoge moet weer in maatschappelijke handen komen. De particuliere eigenaar die het nu in eigendom heeft, lijkt alleen geïnteresseerd in voldoende huurpenningen. Onze stichting vind dat het eigendom van de synagoge over moet gaan naar de NV Bergkwartier. Een organisatie die zijn sporen heeft verdiend, in maatschappelijke handen is en blijk heeft gegeven van passie voor materieel en immaterieel erfgoed in Deventer.
2. De synagoge, die jaren is verwaarloosd, moet ingrijpend worden gerestaureerd. Het gebouw moet in oude glorie worden hersteld en gereed gemaakt voor een eigentijds en passend gebruik. Dit prachtige Rijksmonument met een beschermde binnen- en buitenkant verdient dit.
3. De synagoge moet weer een maatschappelijke functie krijgen. De gerestaureerde synagoge kan plaats bieden aan ongeveer 150 bezoekers en is bij uitstek geschikt voor een breed palet van cultuur en zingeving. Muziek, zang, dans, ontmoeting, debat, contemplatie en nog veel meer kunnen hier plaatsvinden en kan daarmee een verbindende rol spelen in de Deventer samenleving.
Mensen die het manifest willen steunen kunnen dat laten weten in een mail aan de stichting: bgsdeventer@gmail.com
Bron: Oost – Foto: Bart Kieft @Oost
Tip ons:
Heb jij nieuws uit Salland en wil je ons daarvan op de hoogte brengen?
Mail ons via redactie@salland1.nl
