Dit jaar werden onze boodschappen al iets duurder, maar het hoogtepunt van de prijsverhogingen moet nog komen. Daarvoor waarschuwen grote producenten, waaronder Unilever. En het einde van de prijsstijgingen is nog niet in zicht.
“We hebben de prijsverhogingen dit jaar opgevoerd van 1,6 procent in het tweede kwartaal, naar 4,1 procent in het derde kwartaal”, zegt Alan Jope, bestuursvoorzitter van Unilever. Het gaat dan om prijsstijgingen vergeleken met hetzelfde kwartaal een jaar eerder. “We verwachten vergelijkbare prijsverhogingen in de rest van het jaar en zeker in de eerste helft van 2022. Het zal tot ver in volgend jaar zijn, voordat de prijsstijgingen afvlakken.”
Stijgende kosten
“De prijsverhogingen zijn heel breed, omdat de kostenverhogingen waar wij mee te maken krijgen ook heel breed zijn”, legt Jope uit. “Sojabonen-olie, palmolie, thee, kokos, vanille. Het wordt allemaal duurder. Maar ook het plastic voor de verpakkingen en het transport van al onze producten wordt duurder.”
De Unilevertopman voorziet daarom prijsstijgingen voor alle producten: “er is niet één specifieke categorie die extra hard geraakt wordt”.
Uit cijfers van marktonderzoeksbureau GfK blijkt dat we, inclusief inflatie, dit jaar al 3,6 procent meer betalen voor de dagelijkse boodschappen dan een jaar eerder. Daar komen de verwachte prijsstijgingen van volgend jaar nog bovenop. Voor sommige categorieën, zoals bier, persoonlijke verzorging en frisdranken, stegen de prijzen zelfs tot bijna twee keer meer dan gemiddeld.
“De gemiddeld betaalde prijs voor een liter bier is bijna twee keer toegenomen – een prijsstijging van bijna 7 procent”, vertelt Norman Buysse van GfK. “Dat kan deels komen door de hogere prijzen voor grondstoffen en duurdere logistiek. Tegelijkertijd zijn de stuntprijzen nu verboden en is speciaalbier populair. En dat is nu eenmaal duurder dan een pilsje. Dat drijft de gemiddelde literprijs voor de categorie ook omhoog.”
Ook de prijzen voor persoonlijke verzorgingsproducten stegen harder dan het gemiddelde. “Mensen gaan nu weer meer de deur uit: we gaan weer naar kantoor, de restaurants zijn open”, legt Buysse uit. In coronatijd was persoonlijke verzorging een van de weinige productgroepen die het echt moeilijk had. De mensen bleven thuis en kochten minder. “Maar in deze fase waarin veel weer open is, lijkt het erop dat de vraag is toegenomen. En wellicht kopen mensen ook wat duurdere producten, want ‘het mag weer’.”
Voor de consument
De precieze hoogte van de prijsstijgingen zullen per sector en productgroep verschillen. Zo keken de economen van de ABN Amro-bank naar de glastuinbouw. “Als er ook groenten uit Spanje en Marokko naar Nederland komen die goedkoper zijn, dan wordt het voor de Nederlandse glastuinbouwers lastig om de hoge energieprijzen door te berekenen”, legt Madeline Buijs, econoom bij ABN Amro uit. “Zij zullen die kosten dan deels zelfs op moeten hoesten. Dat kan ten koste gaan van hun winst. Maar dit is voor elke branche anders, dat maakt het lastig te voorspellen.”
Unilever zegt een deel van de prijsstijgingen zelf op te willen vangen. “Een derde van de kostenstijging nemen we voor eigen rekening, door te besparen en efficiënter te werken. De prijzen verhogen is het laatste middel dat we inzetten. Maar…”, waarschuwt Jope, “klanten gaan zeker inflatie merken bij alle producten.”
Productiekosten
“Supermarkten zullen soms hun verlies nemen”, voegt Buysse toe. “Een prijsverhoging is slecht voor het imago van een supermarkt. Als ze verwachten dat de stijging van kosten tijdelijk is, kunnen ze daarom wachten met het doorvoeren van prijsstijgingen.”
Het kan ook zijn dat contracten van producten en leveranciers pas aan het einde van het jaar aflopen, en supermarkten daarom de hogere productiekosten nog niet voelen. “Die producenten kunnen dan pas onderhandelen over nieuwe prijzen”, legt Buysse uit. Voor producten in die categorieën worden de prijsstijgingen voorlopig nog gedragen door de producenten.
