Bron: insectia.nl/ RIVM
De mug, het insect dat jeuk en irritatie oplevert. Waarom zou voor dit diertje een speciale dag in het leven moeten worden geroepen? De reden voor deze dag is de nagedachtenis aan de arts en Nobelprijswinnaar Ronald Ross, die ontdekte dat vrouwelijke muggen verantwoordelijk zijn voor de overdracht van de infectieziekte malaria.
De Engelse bacterioloog-arts verklaarde 20 augustus zelf tot Wereldmuggendag. Sindsdien wordt elk jaar op 20 augustus zijn bijdrage herdacht. De arts, geboren in Almora in India, begon in 1892 op 35-jarige leeftijd zijn studies naar malaria en het verband met de daarvoor verantwoordelijke muggensoort. Hij wilde bovenal manieren vinden die de verspreiding van deze tropische ziekte met griepachtige symptomen tegengaan. Na een vijftal jaar kon hij een verband leggen. Daarnaast deed de Nobelprijswinnaar vele andere ontdekkingen over epidemiologie en over beschermingsmethodes tegen de overdracht van malaria.
Baanbrekend onderzoek
Zijn ontdekking in 1897 legde de grondslag voor een breed inzicht in de dodelijke rol die muggen spelen in de verspreiding van malaria en andere ziektes. Globalisering, versnelde verstedelijking en klimaatverandering hebben de verspreiding van insecten die ziektes kunnen overbrengen de voorbije jaren aanzienlijk beïnvloed. Over de hele wereld worden jaarlijks 1 miljard gevallen gemeld en zijn er meer dan 1 miljoen mensen gestorven als gevolg van ziektes verspreid door insecten, zoals malaria, dengue, gele koorts en het zikavirus.
Malaria
Symptomen zijn koorts, koude rillingen, spierpijn en hoofdpijn, vaak voorafgaand aan een grieperig gevoel. Infectie met P. vivax of P. ovale wordt gekenmerkt door om de 48 uur terugkerende koortsaanvallen (malaria tertiana; derdedaagse koorts), terwijl infectie met P. malariae leidt tot koortsaanvallen om de 72 uur (malaria quartana; vierdedaagse koorts).
Besmetting en preventie van malaria
Preventie van malaria is gericht op reizigers naar/uit een malariarisicogebied in de (sub)tropen. Malaria kan worden voorkomen door malariapillen. Deze voorkomen ernstig verlopende malaria tropica veroorzaakt door P. falciparum. Ook kan het dragen van huidbedekkende kleding en het gebruik van muskietennetten en antimuggenvloeistof met de stof DEET in de periode dat muggen actief zijn, de kans op besmetting verkleinen.
Malaria in Nederland
Jaarlijks worden zo’n 150-300 gevallen van malaria gemeld in Nederland. Incidenteel worden meldingen gedaan van overige typen malaria of menginfecties met andere soorten.
Huismug
Naast de malariamug kun je ook in ons land enorm veel last ondervinden van een muggenbeet. Sommige mensen lijken er extra gevoelig voor, terwijl anderen niet of nauwelijks muggenbulten oplopen. Een verkoende zalf met menthol kan de jeuk stillen. Ook zijn er diverse producten verkrijgbaar met citroengeur, die de muggen op afstand kunnen houden. Dit jaar zijn er gelukkig beduidend minder muggen. Meer hier over lees je in onderstaande artikel.
